عوارض بوتاکس در نواحی مختلف بدن

هر روش درمانی که امروزه برای موارد مختلف استفاده می‌شود، علاوه بر فواید زیادی که دارد، ممکن است اثرات جانبی ناخوشایندی نیز داشته باشد. یکی از درمان‌های رایج حال حاضر که بیشتر برای امور زیبایی و درمان اثرات پیری استفاده می‌شود، تزریق بوتاکس است. در تزریق بوتاکس در واقع از یک نوع سم برای جلوگیری از حرکات عضلات مختلف استفاده می‌شود مانند نواحی مختلف صورت، گردن، بالا تنه و… . البته برای درمان میگرن نیز از این شیوه استفاده می‌شود و با تزریق بوتاکس به برخی نواحی پیشانی و سر این کار را انجام می‌دهند. 

داروی تزریق بوتاکس از سم بوتولیسم ساخته می‌شود که همان سمی است که باعث ابتلا به نوعی مسمومیت غذایی می‌شود. اما ماده مورد استفاده در بوتاکس، تصفیه شده و توسط پزشکان دارای مجوز بهداشت استفاده می‌شوند و در این تزریق باید استانداردهای پزشکی برای هدف درمانی مورد نظر لحاظ گردد تا عوارض بوتاکس به حداقل کاهش یابد. در ادامه این مقاله درباره عوارض تزریق بوتاکس به نواحی مختلف بدن و صورت شرح خواهیم داد. 

بوتاکس چیست؟

بوتاکس نوعی سم است که از باکتری کلستریدیوم تولید می‌شود و با وارد کردن آن به زیر پوست، باعث فلج عضلات و در نتیجه از بین رفتن چین و چروک‌های ناحیه مورد نظر شده و در انتها سبب جوانسازی پوست می گردد. می‌دانیم که عامل اصلی چین و چروک روی پوست، انقباض و حرکت عضلات صورت هستند. پس اگر بتوان توسط یک ماده خارجی مانع از حرکت این عضلات شد، چروک‌های سطح پوست رفع خواهند شد. در واقع تزریق بوتاکس به هر ناحیه خاص، باعث مختل شدن عملکرد اعصاب آن بخش شده و حرکت عضلات را متوقف می‌کند، در نتیجه در مدت زمانی که عضلات فلج هستند، چین و چروک‌ نیز محو خواهند شد.

استفاده از سم بوتولینوم و شیوه بوتاکس درمانی برای امور زیبایی اولین بار توسط یک پزشک کانادایی در سال 1980 میلادی کشف و استفاده شد. این فرد کاملا اتفاقی متوجه شد که بیمارانی که مورد تزریق بوتاکس قرار می‌گیرند، خطوط اخم صورت آن‌ها محو شده است.

آیا استفاده از بوتاکس خطر دارد؟

بسیاری از زیباجویان در انجام تزریق بوتاکس تردید دارند و با این چالش مواجه‌اند که آیا به طور کلی بوتاکس روشی بی خطر است یا نه؟ در اینباره باید گفت اگر چه سم بوتولینوم برای سلامت و زندگی افراد خطرناک است اما استفاده از دوزهای کم و استاندارد آن، ایمن است. به عنوان مثال مشخص شده که در طول 14 سال در کشور آمریکا فقط 36 مورد اثرات جانبی جدی در تزریق بوتاکس مشاهده شده و آن هم در ارتباط با مشکلات زمینه‌ای افراد بوده است. سایر عوارض بوتاکس نیز اغلب موقتی هستند و مدت کوتاهی پس از تزریق از بین می‌روند. لذا می‌توان گفت درمان بوتاکس بی‌خطر است و عوارض احتمالی آن اغلب گذرا هستند.

عوارض بوتاکس صورت 

عوارض درمان بوتاکس صورت بستگی به این دارد که تزریق در کدام ناحیه انجام شود که در ادامه به تفکیک در این باره شرح خواهیم داد. اما در کل مواردی مانند دیسفاژی (مشکل در بلع)، پتوز، ضعف عضلات گردن، حالت تهوع و استفراغ، تاری در ‌دید، ضعف بدنی، اختلال در جویدن، گرفتگی صدا و تپش قلب برخی از عوارض احتمالی و نادر بوتاکس صورت می‌باشند.

عوارض بوتاکس خطوط اخم میان ابرو 

یکی از شایع‌ترین اثرات جانبی بوتاکس خطوط اخم بین دو ابرو، بلفارو پتوز یا افتادگی پلک است. این مشکل بویژه هنگام تزریق در نزدیکی لبه استخوان دور چشم ایجاد خواهد شد. سم بوتولینوم عضله بالا برنده پلک را فلج کرده و باعث افتادگی پلک در حد 2 تا 3 میلی‌متر می‌شود. اغلب این عارضه بعد از حدود 6 هفته خودبه‌خود رفع خواهد شد. البته می‌توان برای درمان آن و به دستور پزشک از داروهایی مانند قطره چشمی نفازولین یا Iopidine هم استفاده کرد.

عوارض بوتاکس پیشانی و دور چشم

عوارض بوتاکس این نواحی از صورت به شکل تورم خفیف و موقت، حساسیت، درد یا کبودی در محل تزریق و ضعف موقت عضلانی بروز می‌کند. افتادگی پلک نیز یک عارضه نامطلوب و شایع بوتاکس پیشانی و دور چشم می‌باشد. 

عوارض بوتاکس پیشانی 

از رایج‌ترین عوارض تزریق بوتاکس پیشانی افتادگی ابروست به این شکل که ابروها سنگین شده و به سمت پایین متمایل می‌شوند. این عارضه اغلب به دلیل مصرف دوز زیاد سم بوتولینوم یا تزریق در ناحیه غیر ایمن مانند نزدیک ابروها ایجاد می‌شود. اثر نامناسب بعدی ایجاد عدم قرینگی در ابروهاست که در واقع در نتیجه افتادگی ابرو ایجاد خواهد شد. افتادگی پلک نیز از دیگر عوارض بوتاکس پیشانی است. 

عوارض بوتاکس پلک 

در مواردی برای درمان افتادگی پلک از بوتاکس استفاده می‌شود تا باعث لیفت پلک شود اما عوارض جانبی این تزریق درد خفیف در محل تزریق است که البته موقتی و گذراست. در مواردی کبودی یا قرمزی در ناحیه تزریق هم مشاهده شده که آن نیز به زودی محو خواهد شد. دیگر موارد شامل ضعف عضلات و افتادگی ابروست. 

عوارض بوتاکس ابرو 

برخی عوارض بوتاکس و لیفت ابرو شامل باقی ماندن جای زخم، آسیب به اعصاب صورت، عدم تقارن ابروها، تاری در دید، عمیق شدن خطوط، ضعف عضلات، شل شدن و افتادگی پلک، افتادگی ابروها و بی‌حس شدن صورت است. 

عوارض بوتاکس مو

پس از بوتاکس مو ممکن است اثرات جانبی مانند شکستگی، کدر و نازک شدن مو مشاهده شود. در مواردی خطر تحریک پوست یا واکنش آلرژیک نیز وجود دارد. 

عوارض بوتاکس دور لب 

عوارض تزریق بوتاکس دور لب نیز در مواردی دیده می‌شوند و شامل درد خفیف و کبودی در محل تزریق، سردرد، خشکی پوست، مشکل در بلع یا تنفس، عمیق‌تر شدن خطوط دور لب و حالت تهوع است.

عوارض بوتاکس روی چشم 

تزریق بوتاکس در نواحی اطراف و نزدیک چشم بیشترین عوارض جانبی را به جا می‌گذارد. پس از تزریق ممکن است چشم‌ها تحریک و خشک شده یا کاملا خونی و قرمز شوند. بعلاوه تحریک این ناحیه باعث تاری دید و ناتوانی در دید نیز خواهد شد.

عوارض بوتاکس گردن 

عوارض درمان بوتاکس ناحیه گردن اغلب به صورت درد، سرفه، مشکل در بلع، تب، حالت تهوع و سردرد، التهاب بینی و عفونت در دستگاه تنفسی دیده می‌شود. 

عوارض بوتاکس لبخند لثه ای

بوتاکس برای بهبود ظاهر لبخند لثه‌ای نیز استفاده می‌شود. البته این زیباسازی در کنار فوایدی که دارد، عوارضی نیز خواهد داشت مانند تورم، حساسیت و کبودی خفیف.

عوارض بوتاکس زیر چشم 

یکی از اثرات جانبی بوتاکس زیر چشم، آسیب به کره چشم است که باید گفت درمانی هم برای آن وجود ندارد، تنها باید صبر کرد تا اثر بوتاکس خود بخود از بین برود. مورد دیگر اختلال در عملکرد پلک‌هاست، چنانچه تزریق خیلی نزدیک به پلک یا در دوز بالا انجام شود، این عارضه ایجاد خواهد شد که البته بسیار نادر است. خشکی چشم نیز عارضه‌ نادر دیگری است که ممکن است در اثر بوتاکس زیر چشم دیده شود. در مواردی نیز در اثر تحریک بیش از حد و اختلال در مجاری اشک، اشک ریزی زیاد مشاهده خواهد شد. 

عوارض بوتاکس چشم گربه ای 

امروزه برخی افراد برای ایجاد حالت گربه‌ای در چشم‌های خود از تزریق بوتاکس استفاده می‌کنند که ممکن است عوارضی مانند تورم، کبودی، سوزش، التهاب، درد، حالت تهوع، سرگیجه، افتادگی پلک، تیک عصبی، خونریزی و عفونت پس از انجام آن دیده شود. 

عوارض بوتاکس میگرن 

در مواردی از تزریق بوتاکس برای تسکین دردهای میگرنی استفاده می‌شود که البته ممکن است اثرات جانبی همراه داشته باشد مانند سردرد، علائم آنفولانزا، خشکی یا آبریزش زیاد چشم، افتادگی پلک، ابرو یا کناره‌های دهان و بیرون آمدن غیر ارادی آب از دهان. 

عوارض بوتاکس خط اخم و پیشانی

عوارض بوتاکس خط اخم و پیشانی نیز شامل تورم، قرمزی، کبودی و حساسیت در ناحیه تحت درمان خواهد بود. 

عوارض بوتاکس افتادگی پلک 

برخی پزشکان برای درمان افتادگی پلک از تزریق بوتاکس استفاده می‌کنند. انجام این تزریق ممکن است عوارض جانبی در پی داشته باشد که مهمترین آن‌ها شامل سنگینی چشم و پلک، تنبلی چشم، اشکال در دید و مشکل در آرایش چشم است.

عوارض بوتاکس زیر بغل 

از جمله عوارض جانبی بوتاکس زیر بغل می‌توان به حالت تهوع یا استفراغ، کبودی و درد خفیف در ناحیه زیر بغل، بثورات پوستی، از دست دادن کنترل مثانه و ضعف عضلات اشاره کرد. 

عوارض بوتاکس فک 

عوارض جانبی تزریق بوتاکس فک بسیار نادر است اما در مواردی مشاهده شده است و شامل بروز هماتوم در محل‌ تزریق، ایجاد برآمدگی، درد، سوزش، احساس وجود جسم خارجی زیر پوست نواحی مورد تزریق، واکنش آلرژیک، ادم و تورم است.

عوارض بوتاکس قبل از بارداری 

با توجه به اثرات احتمالی که بوتولینوم ممکن است روی تخمک‌گذاری و جنین بگذارد، اغلب توصیه می‌شود در صورتی که تصمیم به بارداری دارید، تزریق بوتاکس انجام ندهید یا اگر بوتاکس کرده‌اید تا مدتی اقدام برای بارداری را به تعویق بیندازید. اغلب پزشکان معتقدند بین بوتاکس و باردار شدن باید حداقل 4 تا 5 ماه فاصله زمانی باشد زیرا سم بوتولینوم حدود 5 ماه در خون می‌ماند و ممکن است روی فرایند لقاح یا تشکیل اندام‌های جنین اثر منفی بگذارد. 

عوارض تزریق بوتاکس بعد از چند سال

برخی از عوارض بوتاکس که در دراز مدت مشاهده می‌شود شامل ضعف عضلات در محل تزریق و آتروفی تدریجی عضلات است و در صورت استفاده طولانی‌مدت و مداوم از بوتاکس ممکن است در چهره فرد تغییرات دائمی مشاهده شود یا چهره بدون حالت و ثابت شود.

جمع بندی 

در این مقاله تلاش کردیم به طور جامع و خلاصه به همه عوارض بوتاکس در نواحی مختلف صورت و بدن اشاره کنیم. البته این موارد ممکن است کمی نگران کننده باشند اما اگر برای انجام بوتاکس به مراکز معتبر مراجعه کنید و تزریق توسط پزشک ماهر و متخصص در این زمینه انجام شود، جای نگرانی نیست. کلینیک آنیل با بهترین و مجرب‌ترین پزشکان برای تزریق بوتاکس در خدمت شما شهروندان و زیباجویان عزیز است.

دکتر امیر آذری فر

مدیرعامل کلینیک زیبایی آنیل، پزشک عمومی، فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران، دارای مدرک دوره زیبایی و کاسمتیک از کمپانی پرومو ایتالیا (از کشور ایتالیا)، دارای گواهینامه جهت انجام پروسیجرهای زیبایی، دارای 15 سال سابقه فعالیت حرفه ای در زمینه زیبایی، دارای مجوز پزشکی در تهران، نماینده انحصاری کمپانی پرومو ایتالیا در ایران