تبخال، زخم شایعی می باشد كه به وسیله ویروس هایی از خانواده هرپس ها به وجود می آید و احتمال دارد افراد مختلف، چندین بار این عارضه را در زندگی خود تجربه كنند. اگر چه تبخال، اغلب در گوشه و كنار لب ها و در محل جدایی بافت پوست صورت و لب ها به وجود می آید؛ اما می تواند در دیگر نقاط بدن نیز ظاهر شود. حال در ادامه با ما در کلینیک آنیل همراه ما باشید تا به بررسی تبخال لب و روش های پیشگیری از بروز آن بپردازیم.
تبخال لب چیست؟
تبخال لب، برجستگی هایی قرمز رنگ یا تاول هایی ارغوانی رنگ است كه بر روی لب ها یا اطراف دهان بروز می‌كنند که اغلب همراه با سوزش و خارش می باشد. علت تبخال لب، معمولا ویروس هرپس سیمپلکس است و معمولا لب ها و ناحيه دهان و به ندرت، نواحی دیگر را گرفتار می کند.
راه انتقال این ویروس، اکثرا از راه تماس هایی مانند بوسیدن فرد آلوده، غذا خوردن از ظرف آن ها و یا استفاده از حوله یا ریش تراش آن ها می باشد. همچنین این ویروس می تواند به دلیل استفاده از برخی مواد غذایی خاص، استرس، تب، سرماخوردگی، آلرژی پوستی ، آفتاب‌سوختگی و قاعدگی ایجاد شود.
عارضه تبخال لب چه علائمی دارد؟
علائم و نشانه هاى بروز تبخال لب، به این صورت است که در مرحله اول، یک تاول کوچک و دردناک پر از مایع بر روى یک نقطه سرخ و دردناک پوست بروز می‌کند که معمولا روى لب ها و نواحى داخلى دهان است. سپس درد شدید و احساس مورمور شدن به سراغ بیمار می آید که معمولا یکى دو روز، قبل یا بعد از بروز تاول‌ها است که این علامت بسیار مهمی در شکل گیری تبخال لب می باشد.
قابل ذکر است؛ احساس مورمور شدن و درد خفیف، از علائم اولیه تبخال است که می تواند به عنوان یک زنگ خطر محسوب شود و اگر شخصى در این مرحله متوجه عفونت تبخال شود، با استفاده از اقدامات پیشگیرانه می تواند از ایجاد تبخال لب جلوگیری کند. پس از تشکیل تاول ها، سیر بیمارى ادامه می یابد و تاول ها نهایتا می ترکند و از آن ها خونابه خارج می شود و یک زخم قهوه اى رنگ با ظاهرى ناخوشایند تشکیل می شود که معمولا ۷ تا ۱۰ روز طول مى کشد تا برطرف شود.
گفتنی است همان طور که در اینجا اشاره شده دفعات شیوع تب خال لب در افراد گوناگون است
A cold sore can develop multiple times a year or only once or twice in your lifetime. The frequency of an outbreak varies from person to person
تبخال لب چگونه درمان می شود؟
هیچ دارویی نمی تواند مانع از بروز ویروس تبخال شود؛ اما پزشکان ممکن است برای جلوگیری از تکثیر ویروس، پمادهای ضد ویروسی مانند آسیکلوویر را تجویز کنند. پزشکان معمولا در اولین دوره بروز علائم در تبخال لب، پماد ضد ویروسی تجویز می کنند؛ زیرا داروهای ضد ویروسی کمک می‌کنند تا ویروس عامل آن، سریع تر از بین رود و شدت آن نیز، کاهش پیدا کند.
تبخال لب، غالبا به درمان نیازی ندارد؛ اما برای پیشگیری از انتقال آن به افراد دیگر و یا به سایر نقاط بدن، همچنین برای رهایی از علائمی مثل سوزش و خارش لب ها و دهان، درد در اطراف دهان و تاول هایی که در حال ترکیدن هستند، از کرم های مخصوص تبخال استفاده می شود تا دوره این بیماری زودتر تمام شده و از گسترش عفونت، جلوگیری شود.
درنظر داشته باشید که در صورت عدم درمان تبخال، امکان سرایت عفونت در دهان و ایجاد التهاب و ورم لثه ها وجود دارد. برای درمان تبخال لب دو نوع پماد، به نام های آسیکلوویر و زیتونکس در بازار موجود هستند که در بهبود و درمان انواع تبخال ها کاملا مؤثر می باشند.
مطالعه بیشتر: لیفت سانترال لب چیست؟
چه روش هایی برای پیشگیری از بروز تبخال لب وجود دارد؟
رعایت چند نکته برای درمان شایع ترین نوع تبخال، یعنی تبخال لب مؤثر می باشد که مهم ترین این نکات به شرح زیر است:
- مسواکی نو برای شستشوی دندان ها انتخاب کنید و بعد از بهبود بیماری، حتما آن را دور بیندازید.
- از تماس با ترشحات بزاقی یا بوسیدن فردی که تبخال زده است، خودداری کنید تا تبخال لب فرد آلوده به شما سرایت نکند.
- مسواک خود را در جای خشک نگهداری کنید و هنگام استفاده از آن، از تماس لبه خمیر دندان با مسواک خودداری کنید.
- ورزش، آرامش اعصاب و دور کردن افکار منفی و همچنین کاهش فشار عصبی و استرس، در درمان و پیشگیری از تبخال، بسیار مؤثرند.
- بروز تبخال لب، در اغلب افراد نشانه کمبود برخی از ریزمغذی ها مانند آهن و گروه ویتامین ب است که می توان با تأمین آن ها از بروز آن، پیشگیری کرد.
- از تماس پوستی و یا بوسیدن دیگران در زمان بروز تاول ها بپرهیزید؛ زیرا ویروس عامل تبخال لب، از راه ترشح تاول ها به سرعت گسترش می یابد.
- وسایل شخصی تان را با دیگران به اشتراک نگذارید؛ زیرا ظروف غذاخوری، حوله ها و سایر وسایل می توانند ویروس را در زمان بروز تاول ها گسترش دهند.
- دست هایتان را همواره تمیز نگه دارید. وقتی تبخال زده اید، دست ها را به دقت قبل از تماس با افراد دیگر بشویید و در هنگام تماس با سایر نقاط بدن دقت کنید.
- در صورتی که قرار است به مدت طولانی در معرض آفتاب قرار گیرید، بهتر است تا از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و به لب ها و صورت خود، کرم ضد آفتاب بزنید تا دچار تبخال لب، نشوید.
جمع بندی
در پایان متذکر می گردد که پس از بهبودی تبخال لب، شما از آلوده شدن مجدد به آن مصون نیستید و در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی، ممکن است بارها و بارها به این عارضه مبتلا شوید. پس از بهبودی، ویروس عامل تبخال به عمق بدن میرود و خود را مخفى می‌کند و پس از سال ها و یا حتى در مدتی کمتر، احتمال دارد دوباره این ویروس، فعال شده و لب و دهان شما را آلوده کند.
به طور خلاصه، شرایطى همچون تب، آنفلوآنزا، سرماخوردگى، فشارهاى روحى و روانى ، صدمات به لب و یا جراحى هاى روى نواحى دهان و لب، از جمله مواردی هستند که در آلودگی به تبخال لب، نقش مؤثری دارند و آشنایی با روش های پیشگیری و عوامل سرایت تبخال لب، مهم ترین اصولی هستند که شما باید در مواجهه با این بیمارى بیاموزید تا از آلودگی به آن و همچنین عوارض آن در امان بمانید.
برای درمان فوری تبخال لب، چه دارویی میتوان مصرف کرد؟
زخم تبخال پس از چند روز از بین میرود اما مصرف داروییهایی همچون والاسیکلوویر، پنسیکلوویر، فامسیکلوویر و آسیکلوویر میتواند در بهبود سریع آن کمک کند
چگونه تبخال لب را در خانه درمان کنیم؟
در خانه میتوان با کمک لیمو، سیر، کمپرس سرد و گرم، سرکه سیب، انار، روغن نعنا، کرم ضد آفتاب و استامینوفن اقدام به درمان آن کرد.