قارچ ناخن چیست؟ + روش های درمان

یکی از انواع عفونت‌های قارچی که ناخن‌های دست و پا را آلوده می‌کند، به قارچ ناخن معروف است. قارچ ناخن معمولاً به آرامی و با گذشت زمان ایجاد می‌شود، بنابراین هرگونه تغییری در ظاهر ناخن شما ممکن است، نشانه شروع آلودگی به قارچ باشد. اگر عفونت قارچی حاد نباشد، مشکلی ایجاد نمی‌کند و می‌توانید با درمان خانگی قارچ ناخن یا استفاده از داروهای بدون نسخه، مشکل را برطرف کنید.

دقت کنید که اگر ناخن عفونی و دردناک است و تغییراتی در شکل ظاهری آن احساس می‌کنید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه و از دارو و مراقبت های پزشکی استفاده کنید. این عارضه به دلایل مختلفی به وجود می‌آید و بروز آن همراه با علائم مشخصی است که در این مقاله از کلینیک زیبایی آنیل قصد داریم تا با بررسی همه‌جانبه علت قارچ ناخن و انواع روش‌های درمانی آن، اعم از پزشکی و خانگی و همچنین راه‌های جلوگیری از این عارضه را برای شما توضیح دهیم، پس تا پایان همراه ما باشید. 

قارچ ناخن چیست؟

قارچ ناخن، به اونیکومایکوزیس (Onychomycosis) نیز شناخته می‌شود و نوعی عفونت قارچی است که بر روی ناخن‌های دست و پا به وجود می‌آید. این عفونت قارچی باعث تغییر رنگ، ضخیم شدن و همچنین شکنندگی ناخن‌ها می‌شود. قارچ ناخن، معمولاً با ایجاد یک نقطه سفید یا زرد در زیر نوک ناخن‌ها شروع می‌شود و به‌تدریج گسترش پیدا می‌کند.

این عارضه قارچی می‌تواند به‌وسیله قارچ‌هایی مانند درماتوفیت‌ها، مخمرها و کپک‌ها ایجاد و باعث عفونت شود. در نظر داشته باشید که عفونت‌های قارچی می‌توانند از طریق تماس مستقیم با قارچ و یا ازطریق محیط‌هایی که قارچ‌ در آن‌ها رشد می‌کند، منتقل شوند.

علائم قارچ ناخن چیست؟

از مهم‌ترین علائم قارچ ناخن می‌توان به نشانه‌های زیر اشاره کرد:

• تغییر رنگ ناخن‌ به رنگ سفید، زرد، قهوه‌ای یا سبز 
• شکنندگی راحت ناخن‌
• بدبو و کثیف شدن زیر ناخن‌
• ضخیم و سفت شدن بیش‌ازحد ناخن
• تشکیل شیار‌های عمودی بر روی ناخن

علت به وجود آمدن قارچ ناخن

دلایل و عوامل مختلفی می‌توانند علت اونیکومایکوزیس باشند که برخی از مهم‌ترین این عوامل عبارتند از:

• تماس مستقیم با این قارچ در محیط‌های آلوده‌‌ای مانند استخر، سالن‌های ورزشی و رختکن‌های عمومی
• استفاده از وسایل مشترکی همچون حوله‌، کفش‌ و ابزارهای مانیکور و پدیکور
• رطوبت و تعریق زیاد پا به‌مدت طولانی و فراهم شدن محیط مناسب برای رشد قارچ‌ 
• پوشیدن کفش‌های تنگ و عدم تهویه مناسب 
• آسیب به ناخن یا پوست اطراف آن و ورود قارچ‌ و عفونت 
• بیماری‌های مزمنی مانند دیابت
• عدم رعایت بهداشت و شستشوی نادرست پاها و دست‌ها
• پوشیدن جوراب‌هایی با کیفیت نامرغوب

روشهای درمان قارچ ناخن

برای درمان قارچ ناخن، راه‌‌های بی‌شماری وجود دارد که در زیر به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

داروهای ضد قارچ خوراکی

درمان قارچ ناخن با مصرف داروهای خوراکی، اولین گزینه درمانی است؛ زیرا درمان سریع‌تری نسبت به داروهای موضعی دارند. داروهایی همچون گریزئوفولوین، ایتراکونازول، فلوکونازول، آلبا کونازول برای درمان آن موثر هستند. توجه کنید که داروهای ضدقارچ، معمولا باید به‌مدت 6 الی 12 هفته و با تجویز پزشک متخصص مصرف شود.

لاک ناخن دارویی ضدقارچ

استفاده از لاک ناخن ضد قارچ، یکی از راحت‌ترین راه‌های درمان قارچ ناخن است. این دارو، خاصیت ضد باکتری و ضد التهابی دارد و باید روزی یک‌بار قبل از خواب بر روی ناخن‌ آلوده به قارچ و پوست اطراف آن زده شود. لاک ضد قارچ، علاوه بر ازبین بردن عفونت ناخن می‌تواند سطح ناخن را تغذیه و تقویت و از آسیب بیش‌ازحد آن‌ها جلوگیری ‌کند.

کرم ناخن دارویی ضدقارچ

کرم ناخن نیز یکی از آن محصولات دارویی است که بر روی ناخن‌های آلوده به قارچ زده می‌شود و هرچه سطح ناخن نازک‌تر باشد، اثرگذاری بیشتری دارد. برخی مواقع امکان دارد که پزشک معالج، سطح ناخن را به وسیله سوهان نازک کند تا مواد موثر موجود در کرم ناخن به بخش های زیرین برسد. در موارد خاصی نیز ممکن است پزشک برای اثرگذاری بیشتر کرم ضد قارچ، پیشنهاد برداشتن ناخن را بدهد تا کرم به صورت مستقیم بر روی موضع مورد نظر، مالیده شود.

لیزر درمانی

یکی دیگر از راه‌های درمان قارچ ناخن، لیزر‌درمانی است که در این روش لیزر را بر روی محل آلوده به قارچ می‌تابانند تا حرارت ایجاد ‌شده از لیزر، موجب از بین رفتن قارچ‌ شود. البته اگر ناخن‌ها ضخیم شده باشند، پزشک ابتدا ناخن‌ها را نازک می‌کند و سپس لیرز‌درمانی را انجام می‌دهد.

بهترین روش درمان خانگی قارچ ناخن

اگر عفونت قارچ ناخن پا یا دست، دردناک و غیرقابل تحمل نباشد می‌توان با انواع روش‌های درمان خانگی، این مشکل را برطرف کرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است.

روغن درخت چای

روغن درخت چای دارای خواص ضد قارچ و ضد‌عفونی‌کنندگی بالایی است. برای استفاده از این ضد قارچ لازم است تا ناخن قارچی را به روغن رقیق نشده درخت چای آغشته کنید و آن را بطور ملایم روی ناخن و پوست اطراف آن ماساژ دهید. حتما اطمینان حاصل کنید که روغن درخت چای به‌خوبی جذب ناخن قارچی شود.

آب لیمو

برای درمان قارچ با آب لیمو، کافیست یک لیموی تازه را بر روی ناخن آلوده آبگیری کنید تا ناخن و پوست اطراف آن کاملا خیس شوند. پس از اینکه آبلیمو به مدت 15 دقیقه بر روی ناخن قارچی باقی ماند، اقدام به شستشوی آن نمایید. 

جوش شیرین

یکی از روش‌های ساده درمان خانگی قارچ، استفاده از جوش شیرین برای جذب رطوبت ناخن قارچی است. برای استفاده از این روش فقط کافیست مقداری جوش شیرین را با آب مخلوط کنید و آن را بر روی ناخن‌ عفونی خود قرار دهید. سپس حدود ۱۵ دقیقه اجازه دهید تا جوش شیرین روی ناخن قارچی بماند و سپس آن را به‌خوبی آب‌کشی کنید.

روغن نارگیل

استفاده از روغن نارگیل برای درمان قارچ ناخن، به دلیل وجود اسیدهای چرب موجود در آن بسیار تاثیرگذار است. این اسیدها مکانیسم رشد قارچ ناخن را تضعیف کرده و باعث نابودی آن‌ها می‌شوند. برای استفاده از این روش، مقداری روغن نارگیل را بر روی ناخن‌ عفونی بمالید و آن را ماساژ دهید تا بطور طبیعی جذب پوست اطراف ناخن شود.

عصاره برگ زیتون

برگ زیتون دارای عصاره‌ای به نام اولئوروپین است که خاصیت ضد‌میکروبی و ضد‌قارچی دارد. برای درمان ناخن آلوده به قارچ با استفاده از عصاره برگ زیتون، کافیست آن را بکوبید و مستقیما روی ناخن آلوده بمالید. این فرآیند را حداقل به مدت ۱۵ روز انجام دهید تا به‌تدریج، اثرات بهبود این عارضه را مشاهده کنید. 

دهانشویه لیسترین

ترکیبات موجود در لیسترین، دارای خواص ضدقارچ‌ هستند و از این دهانشویه برای درمان موارد خفیف و متوسط قارچ ناخن دست یا پا استفاده می‌شود. دهانشویه لیسترین را با کمی آب رقیق کنید و با یک پنبه بر روی ناخن‌ آلوده به آهستگی بمالید. سپس اجازه دهید تا این محلول حدود ۱۵ الی ۲۰ دقیقه بر روی ناخن‌ عفونی بماند و سپس به‌خوبی آن را بشویید.

سرکه

یکی دیگر از روش‌های درمان‌ خانگی قارچ، استفاده از سرکه است که در این روش می‌توانید از ترکیب دو قسمت آب و یک قسمت سرکه استفاده کنید و ناخن آلوده به قارچ را به مدت 20 دقیقه داخل آن نگه‌دارید. با تکرار این فرآیند طی یک ماه، اثرات مفید آن را در از بین بردن قارچ ناخن مشاهده خواهید کرد.

روغن زیتون

روغن زیتون، به عنوان یک درمان موضعی برای قارچ ناخن استفاده می‌شود. برای استفاده از این روش، مقدار کمی روغن زیتون را بر روی ناخن قارچی بمالید و سپس آن را به آرامی ماساژ دهید. حتما مطمئن شوید که روغن زیتون به‌خوبی جذب پوست و ناخن آلوده شده باشد. تکرار این فرآیند، علاوه بر از بین بردن قارچ ناخن باعث درخشندگی ناخن‌های شما نیز می‌شود.

سیر

برای درمان قارچ با استفاده از سیر، چند حبه سیر را رنده کنید و آن را هر روز به‌مدت 30 دقیقه روی ناخن آلوده به قارچ بمالید. با تکرار هر روزه این فرآیند، پس از چند هفته شاهد از بین رفتن تدریجی قارچ ناخن خواهید بود. 

روغن پونه کوهی

روغن پونه کوهی حاوی ماده‌ای به نام تیمول است. تیمول موجود در روغن پونه کوهی خاصیت ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد و به کاهش اثرات عفونت قارچی کمک می‌کند. برای از بین بردن قارچ ناخن با استفاده از روغن پونه کوهی، این عصاره را روزی 2 بار با استفاده از یک تکه پنبه روی ناخن آسیب دیده بمالید و منتظر نتایج اثربخش آن بمانید. 

عوارض ابتلا به قارچ ناخن چیست؟

ابتلا به قارچ ناخن (اونیکومایکوزیس)، عوارض و مشکلاتی را به همراه دارد که برخی از مهم‌ترین عوارض آن عبارت است از:

• تغییرات ظاهری ناخن:

تغییراتی همچون تغییر رنگ ناخن به زرد و قهوه‌ای، ضخیم شدن ناخن، شکنندگی و غیرطبیعی‌شدن شکل آن، از عوارض قابل مشاهده ابتلا به قارچ ناخن است.

• درد و ناراحتی:

ناخن‌های عفونی ممکن است دردناک شوند که این احساس درد، هنگام پوشیدن کفش‌های تنگ بسیار آزاردهنده خواهد بود.

• عفونت‌های ثانویه باکتریایی:

عفونت قارچی می‌تواند به عفونت‌های ثانویه باکتریایی منجر شود که درصورت عدم درمان به‌موقع قارچ، ممکن است عوارضی جدی به همراه داشته باشد و باعث آسیب به سلامتی شود.

• تاثیر روانی و محدودیت فعالیت‌ها:

تغییرات ظاهری ناخن‌ها می‌تواند باعث کاهش اعتماد بنفس، احساس خجالت و محدودیت در انجام فعالیت‌های روزمره شود.

چگونه از قارچ ناخن پیشگیری کنیم؟

برای جلوگیری از ایجاد قارچ ناخن، راهکارهای زیر توصیه می‌شود: 

• حفظ بهداشت شخصی:

شستن و خشک کردن منظم پاها و دست‌ها، استفاده از ابزارهای شخصی برای مانیکور و پدیکور 

• انتخاب کفش و جوراب مناسب:

پوشیدن کفش‌های قابل تهویه و جوراب‌های نخی و تعویض مرتب جوراب‌ها

• مراقبت از ناخن‌ها:

کوتاه و تمیز نگه‌داشتن ناخن‌های دست و پا

آنچه در این مقاله خواندید

قارچ ناخن با تغییر شکل و رنگ ناخن ممکن است ظاهری ناخوشایند بوجود آورد که آزاردهنده باشد. برای جلوگیری از عوارض آن، به‌محض مشاهده علائم آن به پزشک مراجعه کنید و درمان را آغاز کنید. درمان قارچ ناخن ممکن است شامل داروهای ضدقارچ موضعی یا خوراکی، درمان‌های خانگی، مراقبت‌های بهداشتی مناسب و در موارد شدید، جراحی باشد. بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به قارچ، بهداشت شخصی را رعایت و از پوشیدن کفش‌ و جوراب نامناسب اجتناب کنید.

دکتر امیر آذری فر

مدیرعامل کلینیک زیبایی آنیل، پزشک عمومی، فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران، دارای مدرک دوره زیبایی و کاسمتیک از کمپانی پرومو ایتالیا (از کشور ایتالیا)، دارای گواهینامه جهت انجام پروسیجرهای زیبایی، دارای 15 سال سابقه فعالیت حرفه ای در زمینه زیبایی، دارای مجوز پزشکی در تهران (شماره نظام پزشکی: 114723)، نماینده انحصاری کمپانی پرومو ایتالیا در ایران